Quy hoạch giao thông hay quy hoạch đất giao thông là vùng đất đã được khoanh vùng cho mục đích sử dụng là giao thông. Quy hoạch giao thông được xác định bởi các chỉ giới quy hoạch giao thông, chỉ giới đường đỏ và chỉ giới xây dựng.
Chỉ giới quy hoạch giao thông là đường ranh giới khu vực đất có thể được sử dụng để xây dựng các tuyến đường giao thông. Chỉ giới quy hoạch giao thông có thể được thay đổi và điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất. Nếu quá hạn mà không thực hiện thì chỉ giới giao thông sẽ trở nên vô hiệu và người dân sẽ có toàn quyền sử dụng đất của mình.
Chỉ giới đường đỏ là đường ranh giới được xác định trên bản đồ quy hoạch và thực địa để phân định ranh giới giữa phần đất để xây dựng công trình và phần đất được dành cho đường giao thông hoặc các công trình kỹ thuật hạ tầng, không gian công cộng khác.
Chỉ giới xây dựng là đường giới hạn cho phép xây dựng nhà, công trình trên phần đất3. Chỉ giới xây dựng có thể trùng với chỉ giới đường đỏ hoặc lùi vào so với chỉ giới đường đỏ tùy theo yêu cầu của quy hoạch.
Đối với những miếng đất vướng quy hoạch giao thông, người dân cần tuân theo các quy định của pháp luật về việc sử dụng và xây dựng nhà ở. Theo Điều 43 Luật Giao thông Đường bộ 2008, trong phạm vi đất dành cho đường bộ, không được xây dựng các công trình khác, trừ một số công trình thiết yếu không thể bố trí ngoài phạm vi này như công trình phục vụ quốc phòng, an ninh, công trình phục vụ quản lý, khai thác đường bộ, công trình viễn thông, điện lực, …. Trong phạm vi đất hành lang an toàn đường bộ, được tạm thời sử dụng vào mục đích nông nghiệp, quảng cáo nhưng không được làm ảnh hưởng đến an toàn công trình, an toàn giao thông đường bộ.
Ngoài ra, người dân cũng cần chú ý khoảng cách xây dựng nhà ở so với chỉ giới giao thông. Theo Thông tư số 09/2016/TT-BXD ngày 30/06/2016 của Bộ Xây Dựng ban hành Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia QCVN 01:2016/BXD.
Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 01:2016/BXD là quy chuẩn về các công trình hạ tầng kỹ thuật, bao gồm 10 phần:
- QCVN 07-1:2016/BXD Công trình cấp nước;
- QCVN 07-2:2016/BXD Công trình thoát nước;
- QCVN 07-3:2016/BXD Công trình hào và Tuy nen kỹ thuật;
- QCVN 07-4:2016/BXD Công trình giao thông;
- QCVN 07-5:2016/BXD Công trình cấp điện;
- QCVN 07-6:2016/BXD Công trình cấp xăng dầu, khí đốt;
- QCVN 07-7:2016/BXD Công trình chiếu sáng;
- QCVN 07-8:2016/BXD Công trình viễn thông;
- QCVN 07-9:2016/BXD Công trình quản lý chất thải rắn và nhà vệ sinh công cộng;
- QCVN 07-10:2016/BXD Công trình nghĩa trang.
Quy chuẩn này có hiệu lực thi hành từ ngày 01/5/2016 và thay thế Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về Các công trình hạ tầng kỹ thuật đô thị, mã số QCVN 07:2010/BXD.
Quy chuẩn này quy định các yêu cầu kỹ thuật về thiết kế, thi công, nghiệm thu và bảo dưỡng các công trình hạ tầng kỹ thuật để đảm bảo an toàn cho người sử dụng và môi trường1. Quy chuẩn này áp dụng cho các tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật.
Phần QCVN 07-4:2016/BXD là quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về công trình giao thông trong các công trình hạ tầng kỹ thuật. Phần này quy định các yêu cầu kỹ thuật phải tuân thủ trong đầu tư xây dựng mới và cải tạo các công trình giao thông đô thị, không bao gồm các công trình giao thông như tàu điện ngầm, đường sắt đô thị, cảng đường thủy, sân bay.
Phần này bao gồm các chương sau:
- Chương 1: Quy định chung.
- Chương 2: Yêu cầu kỹ thuật về thiết kế.
- Chương 3: Yêu cầu kỹ thuật về thi công.
- Chương 4: Yêu cầu kỹ thuật về nghiệm thu.
- Chương 5: Yêu cầu kỹ thuật về bảo dưỡng.
Một số nội dung chính của phần này là:
- Quy định phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng, cấp công trình và giải thích từ ngữ liên quan đến công trình giao thông.
- Quy định các yêu cầu kỹ thuật về chiều rộng làn xe, lề đường, dải phân cách, hè phố, lối đi bộ và xe đạp, bãi đỗ xe và bến xe buýt.
- Quy định các yêu cầu kỹ thuật về mặt cắt ngang và dọc của đường giao thông, bao gồm cao độ mặt đường, hệ số cong mặt cắt ngang, hệ số cong mặt cắt dọc và hệ số an toàn.
- Quy định các yêu cầu kỹ thuật về khả năng nhìn của người lái xe và người đi bộ trên đường giao thông, bao gồm khoảng nhìn xa tối thiểu, khoảng nhìn ngang tối thiểu và khoảng nhìn dọc tối thiểu.
- Quy định các yêu cầu kỹ thuật về thiết bị an toàn giao thông trên đường giao thông, bao gồm biển báo hiệu lệnh và chỉ dẫn, vạch kẻ đường, rào chắn an toàn và hệ thống chiếu sáng3.
- Quy định các yêu cầu kỹ thuật về thi công các công trình giao thông, bao gồm khảo sát hiện trạng, lập phương án thi công và tổ chức thi công.
- Quy định các yêu cầu kỹ thuật về nghiệm thu các công trình giao thông, bao gồm nghiệm thu khối lượng xây dựng hoàn thành và nghiệm thu chất lượng xây dựng hoàn thành.
- Quy định các yêu cầu kỹ thuật về bảo dưỡng các công trình giao thông, bao gồm kiểm tra và xác định mức ô nhiễm của mặt đường và thiết bị an toàn giao thông;
Lập phương án và tiến hành bảo dưỡng là một trong những yêu cầu kỹ thuật về bảo dưỡng các công trình giao thông theo QCVN 07-4:2016/BXD. Theo đó:
- Lập phương án bảo dưỡng là việc xác định các biện pháp và phương thức bảo dưỡng cho từng loại công trình giao thông, dựa trên kết quả kiểm tra và xác định mức ô nhiễm của mặt đường và thiết bị an toàn giao thông.
- Tiến hành bảo dưỡng là việc thực hiện các biện pháp và phương thức bảo dưỡng đã lập phương án, nhằm khắc phục các hư hỏng và ô nhiễm của mặt đường và thiết bị an toàn giao thông, duy trì hoặc cải thiện chất lượng và khả năng vận hành của công trình giao thông.
